Znaczenie empatii w pracy. Relacje z pracownikami i szefami w korporacji i w małej firmie

Empatia, czyli zdolność współodczuwania i reagowania na emocje innych, jest potrzebna człowiekowi we wszystkich dziedzinach życia, w których trzeba się kontaktować z innymi ludźmi. W pracy zawodowej zdolność empatii ma ogromny wpływ nie tylko na nasze relacje ze współpracownikami i szefem, ale przede wszystkim pomaga nam zrozumieć mechanizmy funkcjonowania firmy i kształtowania zależności i wzajemnych powiązań, co może nam pomóc w poradzeniu sobie z wieloma problemami.

Wiedza o możliwych przyczynach powodujących określone postępowanie innych ludzi wobec nas może zmniejszyć również naszą frustrację i złość, a dodatkowo pomoże nam w zrozumieniu własnych zachowań i potrzeb, które często są nieuświadomione. Człowiek empatyczny rzadziej popada w konflikty, lepiej radzi sobie z organizacją większych projektów i efektywniej zarządza pracownikami.

Empatia w pracy, korzyści

Korzyści, jakie daje empatia w miejscu pracy, są uzależnione przede wszystkim od tego, w jakiego rodzaju firmie pracujemy i jaką zajmujemy pozycję w firmowej hierarchii. Empatia w pracy jest integralną częścią kształtowania się relacji pomiędzy pracownikami. Zupełnie inaczej podeszłabym do zagadnienia empatii na gruncie zawodowym w korporacji czy w dużej instytucji (np. w urzędzie czy banku), a jeszcze inaczej w małej firmie, w której nie ma zbyt rozbudowanej struktury zarządzania.

Relacje ze współpracownikami w małej firmie

W małej firmie panują mniej oficjalne zależności, wszyscy dobrze się znają i często są ze sobą „na Ty”. Podwładni mają bezpośredni kontakt z szefem i postrzegają go jako realną osobę, o której wadach, zaletach i kompetencjach mogą sami się przekonać. Również dla szefa pracownicy nie są tylko trybikami w maszynie, ponieważ zna ich predyspozycje i charaktery, a przede wszystkim na co dzień może obserwować efekty ich pracy.

W takiej sytuacji mamy szansę bezpośrednio wpływać na nasze relacje z szefem i wszystkimi współpracownikami, ponieważ nasza praca, zaangażowanie w sprawy firmy, stosunek do szefa i współpracowników powinny być dość szybko zauważone.

Specyfika pracy w korporacji

W korporacji mamy wielostopniową strukturę, wiele działów, różne szczeble stanowisk, od prezesa, zastępców, dyrektorów, po kierowników, specjalistów i personel pomocniczy. Nie ma możliwości, żeby wszyscy się dobrze znali i nie da się tego wymusić żadną imprezą integracyjną. (Znacie kogoś, kto na serio lubi takie imprezy? Ja nie znam ani jednej takiej osoby, chociaż przed szefami wszyscy udają, że te imprezy są OK.)

W przypadku tak złożonej struktury, osoby na niższych stanowiskach często znają bezpośrednio tylko swojego przełożonego i tylko on ma szansę poznać ich potrzeby. Również kierownicy i dyrektorzy nierzadko nie mają kontaktu z innymi działami czy pionami w firmie.

W takim środowisku trudno o empatię, ponieważ efektywność i przydatność pracownika wyznaczają raporty i tabelki (które zawsze będą interpretacją wykonaną według przyjętych wzorców), a nie bezpośrednia obserwacja pracownika czy szefa. Praca w korporacji właśnie dlatego nie jest dla każdego, ponieważ osoby zbyt wrażliwe lub zbyt niezależne nie będą w stanie przystosować się do takich okoliczności.

Empatia w pracy, czyli zrozumienie potrzeb

Empatia jest związana z rozumieniem potrzeb drugiego człowieka i odpowiednim na nie reagowaniem. Jednak empatia w miejscu pracy dodatkowo może dotyczyć rozumienia potrzeb firmy jako całości. Jakie firma ma cele (oficjalne i ukryte) oraz w jaki sposób jej kierownictwo zamierza te cele realizować.

Jeżeli zaczniemy się zastanawiać nad pracą w swojej firmie od tej strony, to:

1. uświadomimy sobie naszą faktyczną rolę w pracy – czego od nas inni tak naprawdę oczekują – bo zakresy obowiązków bardzo rzadko są precyzyjne, zwłaszcza jeżeli chodzi o sposoby wykonywania zadań,
2. a zrozumienie potrzeb złagodzi nasz stres i pomoże w znalezieniu rozwiązań – czyli uzyskamy wskazówkę, jak możemy pracować, żeby nas doceniano.

Może się również okazać, że dojdziemy do wniosku, że nie jest to praca dla nas, i że łudziliśmy się co do naszej przyszłości w tej firmie i niepotrzebnie mieliśmy nadzieję na to, że z czasem coś się zmieni.

Często widzimy tylko mały wycinek swojej pracy i nie myślimy o tym, w jaki realny sposób (bezpośredni lub pośredni) nasza praca wpływa na wynik finansowy firmy lub na inne aspekty jej funkcjonowania. A już zupełnie rzadko się zdarza, żebyśmy analizowali w ten sposób pracę osób z innych działów. Właśnie na tym polu pojawiają się nieporozumienia i frustracje.

Relacje szefa i pracowników

Mamy mgliste pojęcie o mechanizmach utrzymujących przy życiu firmę i o zadaniach, które wykonują współpracownicy, więc wydaje nam się, że to my najwięcej pracujemy – i frustracja gotowa! A szefowie niestety nie edukują nas w tym zakresie, ponieważ:

• nie traktują współpracowników jak partnerów,
• wydaje im się, że przecież to jest oczywiste i wszystko jest wiadome dla każdego,
• sami nie potrafią precyzyjnie określić zakresów obowiązków i odpowiedzialności swoich pracowników (czasem wynika to z ich niskich kompetencji, a czasem z wygody – bo niejasne określenia obowiązków pozwalają na większą swobodę w zlecaniu zadań do wykonania),
• w istocie w firmie są równi i równiejsi, czyli niektórzy pracownicy nie są przesadnie eksploatowani, a niektórzy ponad miarę, ale szefom to pasuje i nie chcą tego zmieniać, ani się do tego przyznawać.

Żeby stosunki międzyludzkie w pracy były idealne, szef powinien rozumieć i respektować potrzeby pracownika, a pracownik potrzeby szefa i firmy jako całości. Oczywiście trzeba by było jeszcze uzgodnić wspólne cele i to, jak pogodzić rozbieżności (najlepiej w otwartych rozmowach zakończonych spisaniem wzajemnych oczekiwań na kartce).

Niestety w przypadku większości firm jest to niewykonalne z powodu przestarzałego systemu zarządzania, a także z powodu archaicznej mentalności szefów, którzy często z automatu traktują pracowników jak podwładnych (a nie partnerów czy współpracowników), co wyklucza sensowne porozumienie.

Polecane artykuły

1. Jak być miłą w pracy? Jak być miłym dla innych ludzi? Praca z klientem
2. Konkurencja na rynku pracy. Jak wyróżnić się wśród mężczyzn?
3. Jak prezentować swoją pracę? Jak się reklamować i zdobyć uznanie szefa? Kobieta sukcesu, książka
4. Czy szef mnie nie docenia? Dlaczego ciągle mnie krytykuje? Szef mnie nie lubi?

Podobne artykuły

Mobber charakterystyka. Kim jest ofiara mobbingu, cechy. Co to jest mobbing? Pozytywne cechy pracownika. List motywacyjny, CV, rozmowa kwalifikacyjna Co napisać w mailu z CV? Jak odpowiedzieć na ofertę pracy?