Czym jest wypalenie zawodowe? Jak sobie radzić z wypaleniem zawodowym? Sposoby

Jak rozpoznać wypalenie zawodowe?

Co najmniej dwa razy w życiu byłam wypalona zawodowo. Wypalenie zawodowe obserwowałam również u moich kolegów i koleżanek z pracy. Rozpoznanie tego syndromu kryzysu w pracy może nie jest takie proste i oczywiste, ale wystarczy kilka symptomów, żeby móc podejrzewać u siebie wypalenie. Nawet jeżeli nieco na wyrost stwierdzisz, że jesteś wypalona, to może to być dobry sygnał, że coś jest z Twoją pracą nie tak, i że może powinnaś coś zmienić w sposobie traktowania obowiązków służbowych i swojego życia prywatnego.

Jakie jest Twoje podejście do pracy?

• Jeżeli jesteś bardzo zaangażowana w swoją pracę (a może nawet nadgorliwa),
• jesteś ambitna i obowiązkowa,
• kiedy masz poczucie winy z powodu swojej choroby, dlatego nawet z zapaleniem gardła chodzisz do pracy.

To wskazuje, że jesteś na dobrej drodze do wypalenia zawodowego. Do tego mogą dojść liczne nadgodziny, napięte terminy, nerwowa atmosfera w miejscu pracy i ogrom spraw do załatwienia „na już”. Najbardziej narażone na wypalenie zawodowe są osoby stykające się na co dzień z wieloma ludźmi. Służba zdrowia, szkolnictwo, obsługa klienta, ale też marketing, handel, hotelarstwo, organizacja wydarzeń itp. – w tych branżach podobno o wiele łatwiej się wypalić, ale tak naprawdę każdego to może dopaść.

Co to jest wypalenie zawodowe?

Klasycznym objawem wypalenia zawodowego jest niechęć do pracy, stres i stan ciągłej frustracji. Jeśli kiedyś chodziłaś do pracy z przyjemnością, nadzieją na nowe wyzwania i chętnie wykonywałaś swoje obowiązki, a teraz każdy poranek witasz z przerażeniem, wolniej pracujesz i ciężko Ci się skupić na pracy – to możesz mieć poważny kryzys, z którym trzeba coś zrobić, ponieważ sam raczej nie minie.

Wielu pracowników „odbija” sobie frustracje zawodowe wieczornymi i weekendowymi imprezami z alkoholem i , niestety, innymi używkami. Jest to jakiś sposób na odreagowanie i na początku działa. W dłuższej perspektywie czasowej (więcej niż kilka miesięcy) taki tryb życia łączący frustrującą pracę z imprezowym szaleństwem może się źle skończyć — i naprawdę dla wielu ludzi źle się to kończy. Utrata pracy, uzależnienia, choroby, samobójstwa, zawały… Jeżeli w porę nie zareagujesz na swój kryzys w pracy, to możesz tego żałować.

Jeśli sama nie podejmiesz wobec siebie kroków naprawczych, to życie za Ciebie zdecyduje jaka będzie kulminacja staczania się po tej równi pochyłej, a niezadowolenie szefa z powodu zawalania obowiązków służbowych i zwolnienie, będzie najmniej groźnym skutkiem.

Kto jest odpowiedzialny za kryzysy w pracy?

Uważam, że winę za wypalenie zawodowe pracownika ponosi firma i jej kierownictwo. Niewłaściwa organizacja pracy, presja na wyniki, „zajeżdżanie” pracowników i bezduszne wykorzystywanie ich zapału i zaangażowania, nadmierna kontrola, a także przeładowanie obowiązkami niezwiązanymi z właściwą pracą. Mam na myśli m.in. liczne spotkania firmowe, częste szczegółowe raporty, surowe ocenianie i niezwracanie uwagi na zmianę nastawienia pracowników do pracy.

Wszędzie tam, gdzie występuje duża rotacja pracowników, istnieje prawdopodobieństwo, że oni się wypalają. Zmiana pracy jest jednym z najlepszych sposobów na kryzys, bo nawet jeśli w nowej firmie też będzie potencjał do wypalania się pracowników, to przez pierwsze miesiące, a może lata, będziesz miała więcej chęci do pracy i może unikniesz błędów, które popełniałaś w poprzedniej firmie.

Jak zapobiegać wypaleniu zawodowemu?

Moje sposoby na utrzymanie równowagi w pracy i w życiu prywatnym:

1. Mniej przejmuj się pracą, czyli wypełniaj sumiennie obowiązki służbowe, ale nic ponadto – nie bądź nadgorliwa!
2. Regularnie ćwicz cokolwiek. Dwa razy w tygodniu po jednej godzinie pilates, basen albo jogging zupełnie wystarczą.
3. Naucz się nie myśleć o pracy, kiedy jesteś poza nią. W drodze do pracy czytaj książkę, słuchaj ulubionej muzyki lub audiobooka, a w domu nie rozmawiaj o pracy. Oczywiście jak masz poważne problemy, to musisz o nich powiedzieć komuś bliskiemu, ale nie plotkuj i nie opowiadaj o nieistotnych sprawach. W domu zajmij się domem i rodziną.
4. Wypoczywaj w weekendy (albo inne wolne dni, które Ci przysługują) z dala od spraw związanych z pracą.
5. Znajdź w pracy przynajmniej jedną bratnią duszę, której szczerze możesz się wyżalić.
6. Nie zabieraj pracy do domu (tak, wiem, że czasem to niewykonalne).
7. Znajdź sobie hobby i rozwijaj je w wolnych chwilach (nawet dwie godziny w tygodniu wystarczą!).
8. Bądź życzliwa dla ludzi, z którymi masz do czynienia w pracy. Nie myśl o nich źle, nawet wtedy, kiedy jest nerwowo, szef ma do Ciebie uwagi, a koleżanka z pokoju jest niemiła.

Jak sobie radzić z wypaleniem zawodowym?

A co zrobić, kiedy właśnie dopadł Cię totalny kryzys, odczuwasz niemoc, złość, apatię i nienawidzisz już swojej pracy, a co gorsza, źle wykonujesz obowiązki?

Zaproponuję kilka rozwiązań, które nie każdemu pomogą, ale na pewno warto je wypróbować, bo na pewno nie zaszkodzą. O zmianie pracy już pisałam, ale wiem, że im głębiej wejdziesz w kryzys, tym trudniej jest zdobyć się na szukanie pracy, a rozmowa kwalifikacyjna w złym stanie psychicznym nie wróży powodzenia.

Sposoby na wypalenie zawodowe

Co możesz zrobić w pracy

1. Postaraj się wypracować stały rytm i punkty zaczepienia (o ile to możliwe): kawa, lunch, coś słodkiego – a pomiędzy tymi punktami wykonaj tylko najpilniejsze zadania służbowe. Dobrze sprawdza się też szczegółowe planowanie, ale przy wypaleniu zawodowym może to być trudne.
2. Nie demonstruj w pracy swojej niechęci i frustracji. Nie chodzi o to, żeby udawać, że wszystko jest w porządku, ale o to, żeby nie pogarszać swojej sytuacji. Jeżeli naprawdę masz dość, to się po prostu zwolnij – prowokowanie pracodawcy do tego, żeby sam podjął wobec Ciebie jakieś nieprzyjemne działania, jest bez sensu.
3. Unikaj sporów i sytuacji konfliktowych.
4. Idź do lekarza. Wypaleniu zawodowemu towarzyszy często szereg dolegliwości, które czasem trudno określić – idź do lekarza pierwszego kontaktu i powiedz mu szczerze, co się z Tobą dzieje. Jeżeli będzie chciał Ci dać zwolnienie lekarskie, to je bierz i nie miej z tego powodu poczucia winy! Twoja firma nie zawali się na pewno, a Twoje zdrowie jest najważniejsze. I zrób wszystkie badania, które Ci lekarz zaleci!
5. Weź najdłuższy urlop, jaki jest możliwy w Twoim przypadku.
6. Nie zaniedbuj codziennej higieny – możesz zrezygnować z makijażu, ale musisz być codziennie czysta.

W życiu prywatnym

1. Ustal sobie codzienne rytuały i się ich trzymaj. Zaczynaj dzień od podobnych czynności, wśród których są te przyjemne: kawa, śniadanie, kąpiel itp.
2. Porozmawiaj z kimś bliskim o swoim złym samopoczuciu w pracy.
3. Zapisz się na jakieś regularne zajęcia po pracy. Kurs szycia, tańca, jogę, do klubu książki, zostań wolontariuszką w schronisku dla zwierząt itp. Najlepiej rozejrzyj się, czy blisko Twojego miejsca zamieszkania nie ma czegoś ciekawego, żebyś nie musiała tracić czasu na dojazdy.
4. Pomyśl nad zwiększeniem swoich kwalifikacji. Studia zaoczne, podyplomowe, szkoły policealne (są też darmowe!), kursy zawodowe i językowe.
5. Jeżeli masz dzieci, rodzinę i cały dom na głowie, to spróbuj poprosić o pomoc męża, partnera czy kogoś innego bliskiego, żeby przynajmniej raz w tygodniu odciążył Cię na 2-3 godziny, żebyś mogła zrobić coś tylko dla siebie – najlepiej poza domem.

Do tego możesz jeszcze rozważyć punkty, które wymieniłam wcześniej, kiedy pisałam o sposobach na zapobieganie wypaleniu zawodowemu.

Potrzeba zmiany w pracy i w życiu

Wypalenie zawodowe jest rodzajem „sięgnięcia dna” albo „kresu wytrzymałości”, dlatego jego wynikiem jest tak znaczne osłabienie organizmu. Ze stresem w pracy lepiej sobie radzą osoby, które zawsze regularnie uprawiały jakiś sport, bo wtedy nie odczuwają aż tak bardzo fizycznych dolegliwości – to jednak może być złudne. Dobra kondycja fizyczna może być tylko pozorna, ponieważ wewnątrz organizmu długotrwały stres może i tak spowodować szkody, np. kłopoty z sercem, krążeniem czy ciśnieniem.

Jeśli nie jesteś w stanie w najbliższym czasie zmienić pracy albo wziąć dłuższego urlopu, a odczuwasz dolegliwości fizyczne i opanowała Cię całkowita niechęć do pracy, to pójdź do lekarza. Jak już pisałam wyżej, najlepiej zacząć od lekarza pierwszego kontaktu. Przyznam, że nie wiem, jak działają terapie i pomoc psychologiczna w zakresie wypalenia zawodowego, ale w trudnych przypadkach pewnie warto się zwrócić o pomoc do psychologa.

Jedno jest pewne – dotarłaś w swojej pracy do pewnego kresu i żeby odmienić ten stan, musisz odmienić coś w swoim życiu prywatnym lub zawodowym, bo nie da się przeprowadzić zmiany nic nie zmieniając.

Polecane artykuły o problemach w pracy

1. Znaczenie empatii w pracy. Relacje z pracownikami i szefami w korporacji i w małej firmie
2. Mobbing w pracy, korporacji. Przykłady mobbingu w szkole, historie z życia
3. Mobber charakterystyka. Kim jest ofiara mobbingu, cechy. Co to jest mobbing?
4. Jak być miłą w pracy? Jak być miłym dla innych ludzi? Praca z klientem
5. Czym jest cel zawodowy? Jaki jest mój cel zawodowy? Co chcę osiągnąć w pracy?

Podobne artykuły

Mobbing w pracy, korporacji. Przykłady mobbingu w szkole, historie z życia Cel zawodowy w CV. Co wpisać do CV jako mój cel zawodowy? Szukanie pracy Jak szukać pracy w Internecie? Gdzie najlepiej szukać pracy w Internecie?