Spis treści
Problem mobbingu często pojawia się w większych grupach ludzi, w pracy, w szkole, w rodzinie, w nieformalnych kręgach towarzyskich. Ciekawe jest to, że nie wszyscy są narażeni na mobbing, ulegają mu tylko wybrane jednostki. Dlaczego tak jest? I dlaczego niektórzy ludzie przejawiają skłonność do długotrwałego dręczenia współpracowników, kolegów, uczniów, partnerów, rodzeństwa, a nawet własnych dzieci? Przykłady mobbingu w pracy, korporacji i w szkole znajdziesz w tym artykule.
Jednoznaczna odpowiedź na te pytania jest oczywiście niemożliwa, ale podzielę się moimi obserwacjami z kilku miejsc pracy oraz obserwacjami moich znajomych, którzy sami byli mobbingowani albo byli tylko świadkami mobbingu. Nie każda sytuacja w pracy czy w szkole, w której czujesz się niekomfortowo, musi oznaczać, że jesteś ofiarą mobbingu, dlatego, zanim zaczniesz się zamartwiać i stresować myśląc, że znalazłaś się w tarapatach, poczytaj trochę o tym, co to jest mobbing i kiedy jest on dla człowieka groźny.
Co to jest mobbing?
Definicja mobbingu
Żeby można było uznać, że ktoś jest poddawany mobbingowi, ta osoba musi być długotrwale dręczona, nękana, zastraszana, krytykowana, ośmieszana lub poniżana. Nie ma dokładnego określenia czasu, w jakim miałoby się to odbywać – na pewno nie można nazwać mobbingiem incydentalnych wybuchów złości. Nawet jeżeli towarzyszą im wulgaryzmy czy rękoczyny, takiej sytuacji nie będzie można nazwać mobbingiem (ale oczywiście jeżeli dzieje się wtedy komuś krzywda, to jak najbardziej należy zgłosić takie zachowanie np. na policję).
Reklama mojej książki o wizerunku w pracyKolejną ważną cechą mobbingu jest izolowanie tej osoby spośród ludzi w danej grupie i stopniowe wykluczanie jej z tej grupy, obniżanie jej zdolności zawodowych lub uniemożliwianie jej należytego wykonywania pracy.
Istnieje też mobbing zbiorowy, występujący najczęściej w zamkniętych społecznościach, które mają ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym (oddalone od miast fabryki, internaty, koszary wojskowe, więzienia, sekty itp.), gdzie ludzie są zmuszeni do przebywania w danym miejscu lub nie mają alternatywy na lepszą pracę czy życie. Wtedy występuje zjawisko zbiorowego poczucia niskiej wartości i zbiorowego strachu o byt.
Dlaczego mobber staje się oprawcą
Dlaczego ktoś jest ofiarą mobbingu?
Są typy osobowości szczególnie podatne na mobbing, są również takie typy ludzi, którzy bardzo łatwo wchodzą w rolę mobbera, osoby stosującej mobbing, czyli zastraszającej, jawnie lekceważącej lub poniżającej innych ludzi.
Cechy charakteru i osobowości ofiary mobbingu
Charakterystyka ofiary mobbingu
Osoba podatna na mobbing ma przede wszystkim bardzo zaniżone poczucie własnej wartości. Jest raczej nieśmiała, nie wyraża głośno swoich opinii, nie podejmuje inicjatywy, jest nastawiona na wykonywanie poleceń. Często bezkrytycznie wykonuje powierzone zadania, nie kwestionuje ich, nawet jeżeli są pozbawione sensu.
To raczej typ szarej myszki albo bardzo solidnego pracownika, nauczonego karności i dyscypliny, niepotrafiącego się sprzeciwić, ale jednocześnie łatwo wpadającego w poczucie strachu. Taka osoba nie potrafi ukryć stresu i tego, że dla utrzymania pracy gotowa jest zrobić wszystko, choćby miało się to źle skończyć dla jej zdrowia, życia rodzinnego czy reputacji zawodowej. Sama lekceważy siebie i swoje umiejętności, godzi się z krytyką na swój temat, bo jest do niej przyzwyczajona.
Charakterystyka mobbera
Mobber może mieć różne oblicza, bo czasem jest to osoba o wybujałym ego i zbyt wysokim mniemaniu o sobie, a czasem jest to ktoś, kto ma niskie poczucie własnej wartości, ale jest ambitny i dumny, co powoduje u niego ciągły strach przed zdemaskowaniem faktu, że nie zasługuje on na powierzone mu stanowisko lub pozycję w grupie.
Mobber często boi się utraty autorytetu i posłuchu, przez co musi pokazywać innym, że należy czuć przed nim respekt albo strach. Może to być też typ wystraszonego, ale solidnego i pracowitego ucznia, który był często krzywdzony w dzieciństwie i teraz chce udowodnić całemu światu swoją wartość.
Zdarzają się też mobberzy, którzy mają niewystarczające kwalifikacje do pełnienia swoich funkcji i ich jedynym sposobem na wykazanie się i uzasadnienie swojej pozycji jest wytworzenie atmosfery strachu.
Mobber i tyran
Mobber o naturze tyrana jest szczególnie patologicznym przypadkiem, pozbawiony empatii, traktujący ludzi podległych sobie jak marionetki, pomiatający nimi, lekceważący ich i zupełnie nieliczący się z ich uczuciami. Mobberem najczęściej jest przełożony, ale zdarza się, że jest nim współpracownik na równorzędnym stanowisku, kolega czy koleżanka. A więc w punktach ich wymienię cechy osobowości mobbera:
- tyran,
- niedowartościowany frustrat,
- narcyz i megaloman,
- ambitny pracoholik,
- nieudacznik ukrywający swoje niekompetencje,
- karierowicz.
Mobber inaczej zachowuje się wobec podwładnych a inaczej wobec przełożonych i osób postronnych. On jest okrutny tylko dla tych, którzy podlegają jego władzy, dla pozostałych ludzi może być bardzo miły, uczynny, może tryskać humorem i udawać nawet skromność.
Dla osób, które są wyżej od niego, jest często służalczy, obłudnie miły i wyrachowany. Częste są przypadki, że szefowie mobbera nie mają pojęcia o tym, że on gnębi swoich pracowników i że skrywa w sobie wyjątkowo negatywne cechy charakteru.
O tym jak sobie poradzić w sytuacji, kiedy jesteś w pracy poniżana i szykanowana, napiszę wkrótce oddzielny artykuł, tymczasem wejdź do zakładki na tym blogu „Charakter Uczucia” i tam przejdź do artykułów o pewności siebie i asertywności.
Jeżeli chciałabyś poczytać więcej o tym, jak mobbing jest określany w Kodeksie Pracy i jak wygląda ten problem od strony formalnej i prawnej, przeczytaj dwa artykuły ze strony Polskiego Radia i Wydawnictwa Infor: O mobbingu w Kodeksie Pracy – PolskieRadio.pl oraz Prawo pracy a mobbing – Infor.pl.
Dodaj komentarz