Dlaczego ludzie stają się hipokrytami?

Spis treści

Żeby stać się hipokrytą, trzeba najpierw zamanifestować swoje poglądy lub oceniać postępowanie innych ludzi. Kiedy ktoś odkryje, że w swoim życiu nie przestrzegasz głoszonych przez siebie zasad albo popełniasz błędy, które wcześniej krytykowałaś u innych, wtedy możesz zostać hipokrytą lub hipokrytką. Definicję hipokryty zamieściłam w oddzielnym artykule: „Hipokryta, kto to? Znaczenie słowa”.

Dlaczego ludzie stają się hipokrytami? Zdjęcie: Pixabay

Rodzaje hipokrytów

Na własny użytek podzieliłam hipokrytów na różne grupy. Nie jest to profesjonalne rozróżnienie, ale taki podział pomaga w zrozumieniu przyczyn hipokryzji i zauważeniu jej wokół siebie, a może nawet u siebie.

Wyrachowani cynicy

Cynicy są hipokrytami dla pieniędzy i innych korzyści materialnych, kariery, sławy, wygodnego życia, władzy i przywilejów.

Reklama mojej książki o wizerunku w pracy

Najwięcej hipokrytów-cyników można zaobserwować wśród polityków i ludzi biznesu (zwłaszcza dużego biznesu). Wyrachowaną hipokryzją kieruje się też w swojej działalności wiele dużych korporacji i organizacji (również religijnych i charytatywnych). Co ciekawe, w ramach jednej organizacji mogą działać zarówno osoby szczere i szlachetne, jak i wyrachowane i obłudne. Część działalności takiej organizacji jest przejrzysta i wartościowa społeczne, a część jest wyrachowana i cyniczna.

Fałszywi ideowcy

Ideowcy (albo idealiści) – wierzą i głoszą w wartości, które dla nich samych są zbyt trudne do przestrzegania, co nie przeszkadza im pouczać w tym względzie innych ludzi. Tu też prym wiodą politycy i członkowie wspólnot religijnych.

Ludzie słabi

Ludzie słabego charakteru, których przerasta ich rola społeczna lub wykonywany zawód, ale nie potrafią (lub nie mogą) z tego zrezygnować, pomimo braku kompetencji i wiarygodności. To są mierni wykonawcy odpowiedzialnej roli społecznej, należą do nich rodzice, nauczyciele, policjanci, lekarze, prawnicy, urzędnicy. Oni pełnią funkcje odpowiedzialne społecznie, mając władzę i możliwość decydowania o życiu innych, ale nie są w stanie przestrzegać reguł i wartości, które sami narzucają lub głoszą.

Twórcy, artyści

Twórcy i osoby publiczne, którzy nie poczuwają się do odpowiedzialności za swoje słowa, nie postępują według głoszonych przez siebie treści, deklaracji oraz prezentowanych w swojej działalności idei i wartości. Osoby, których życie zawodowe zależne jest od sławy, popularności, autorytetu i podziwu nie potrafią często sprostać wyidealizowanemu wizerunkowi, jaki sami stworzyli na użytek publiczny. Często bywa, że jesteśmy rozczarowani życiem prywatnym ukochanego artysty. Zwłaszcza pisarze nas rozczarowują, ponieważ literatura bywa nośnikiem pięknych idei i wartości, tymczasem z jej autorami bywa niestety różnie. Krasiński na wstępie do „Nie-Boskiej komedii” napisał o poecie:

Przez ciebie płynie strumień piękności,
ale ty sam nie jesteś pięknością,
Biada Ci! Biada!

Cóż, z racji swojego zawodu, wiele razy mogłam się o tym przekonać.

Ludzie władzy

Osoby mający władzę, które czują się uprzywilejowane i uważają, że nie dotyczą ich powszechne zasady społeczne, a czasem nawet sądzą, że są ponad prawem.

Wymienię jeszcze innych:

Autorytety – np. naukowcy, profesorowie, lekarze, dziennikarze.
Szefowie.
Karierowicze — pracownicy korporacji, urzędów i innych firm.
Rodzice, opiekunowie.
Wychowawcy, nauczyciele.
Duchowni (wszystkich wyznań).
Politycy, działacze ideowi, orędownicy różnych ideologii.

Hipokrytą można stać się dla pieniędzy, władzy, kariery, z wygody, a często też z bezradności. Bycie hipokrytą ułatwia poczucie bezkarności i uprzywilejowania, pycha, buta, brak empatii, lekceważenie lub pogarda dla innych, protekcjonalizm.

Kto nie jest narażony na zostanie hipokrytą?

Osoby na podrzędnych stanowiskach (w pracy), osoby ciche, uległe, nieobnoszące się ze swoimi ideami i sposobem na życie. Osoby niepouczające innych, niewydające rozkazów, nieeksponujące swojego życia prywatnego, które również nie manifestują swoich poglądów politycznych, społecznych, moralnych. Na stanie się hipokrytą jest narażony każdy, kto pozwala sobie na wygłaszanie krytycznych komentarzy oraz na pouczanie innych (czy to prywatnie, czy to publicznie – na przykład w mediach społecznościowych).

Hipokrytą można być tylko w relacji z ludźmi. Im więcej mamy relacji z innymi, tym więcej mamy okazji do stania się hipokrytami – albo do stania się ofiarą hipokrytów.

Negatywne cechy charakteru, które może objawiać hipokryta (oczywiście nie wszystkie naraz, chociaż niektóre mogą występować łącznie):

Pycha i duma.
Wyrachowanie, cynizm, fałszywość, obłuda.
Słaba wola.
Próżność, snobizm, narcyzm.
Tchórzostwo, głupota, bezmyślność.
Brak empatii, nonszalancja, poczucie bezkarności, beztroska.
Autorytaryzm, arogancja, bezczelność, despotyzm.
Bezwstydność, ale też wstydliwość, pruderyjność i świętoszkowatość.
Konformizm i lęk przed odrzuceniem.
Bezradność i słaba wola.
Strach przed zdemaskowaniem swojej słabości lub niekompetencji.
Pragnienie posiadania racji i bycia kimś.

Hipokrytami bywają zarówno ludzie silni, jak i słabi. Hipokryzja może być skutkiem władzy nad innymi, ale obłudne zachowanie może wynikać zarówno z poczucia siły jak i słabości. Szef lub rodzic może ustalić pewne zasady, które naprawdę uważa za słuszne, ale z powodu słabego charakteru lub bezradności nie jest w stanie ich sam przestrzegać. Wśród hipokrytów jest jednak wielu wyrachowanych cyników, którzy mają całkiem mocny charakter i z premedytacją wykorzystują swoją władzę do manipulowania innymi i do ukrywania swoich przewinień. Hipokryta-cynik nie czuje się hipokrytą, uważa, że wszystko jest w porządku, racjonalizuje swoje zachowanie tak, żeby nie mieć wyrzutów sumienia, a jeżeli jest inteligentny i ma wiedzę, to jego tłumaczenia mogą być dla wielu bardzo wiarygodne i przekonujące.

Hipokrytą się jest, czy hipokrytą się bywa?

Z hipokryzją jest tak, jak z typową cechą charakteru: czasem można ją przejawiać, a czasem nie. Tym samym można według mnie stwierdzić, że hipokrytą się bywa, tak jak bywa się złym lub dobrym człowiekiem. Cechy charakteru można w sobie kształtować, więc w wyniku pewnych zdarzeń można stać się hipokrytą, chociaż wcześniej się nim nie było. Można też przestać być hipokrytą, chociaż jest to o wiele trudniejsze, ponieważ kształtowanie cech charakteru nie działa jak wyłącznik światła. W przypadku hipokryzji można ją objawić nagle, ale jeśli ludzie to zauważą i odpowiednio ocenią, to uwolnienie się od opinii bycia hipokrytą może zająć nawet kilka lat (zwłaszcza jeśli zdarzenia były dużego moralnego kalibru) – no i w tym czasie trzeba naprawdę prowadzić wzorowe życie. Są oczywiście osoby, które na hipokryzji opierają całą swoją egzystencję (to są ci z grupy wyrachowanych cyników) i oni są hipokrytami przez cały czas.

Polecane artykuły

Co to jest snobizm? Czy istnieje snobizm pozytywny? Kim jest snob?

Udostępnij ⬇ Prześlij w wiadomości ⬇ Skomentuj ⬇